Władysław Wścieklica

---

Nauka, praca

Po zakończeniu edukacji w średniej szkole technicznej, Władysław Wścieklica podjął pracę jako buchalter. W 1893 roku, postanowił zainwestować w różnorodne obszary łódzkiego przemysłu i nabył zamkniętą drukarnię prasową, która mieściła się w Pasażu Meyera 514c (dzisiaj ul. Stanisława Moniuszki 9). W tej drukarni, do 1892 roku, był wydawany Dziennik Łódzki – pierwsza polska gazeta w Łodzi, która zakończyła swoją działalność z powodu carskiej cenzury 31 grudnia 1892 roku. Część maszyn sprzedał J. Petersilgemu, a pozostałe wykorzystał do urządzenia własnej drukarni, którą otworzył w marcu 1894 roku w nowym miejscu, na ul. Cegielnianej 48 (obecnie ul. Stefana Jaracza 14). Zatrudnił w niej zespół pracowników z poprzedniej drukarni pod przewodnictwem Stefana Hykiela.

Drukarnia kilkakrotnie zmieniała lokalizację: w 1895 roku przeniesiono ją pod nr 53 (obecnie nr 17), a w 1899 roku pod nr 55 (obecnie nr 19). W 1901 roku, drukarnia dysponowała trzema maszynami do druku pospiesznego z ręcznym napędem korbowym, jedną maszyną nożną oraz prasą litograficzną. W zecerni znajdowały się czcionki, które umożliwiały drukowanie w trzech językach: rosyjskim, który był urzędowym w Królestwie Polskim, oraz w polskim i niemieckim. W 1905 roku, obroty drukarni osiągnęły wartość 20000 rubli, zatrudniając 15 pracowników, a dwa lata później już 25.

W 1905 roku, drukarnia zajmowała się produkcją akcydensów oraz biletów tramwajowych z maszynową numeracją. Znane są także druki zwartych, w tym pierwszy „Spis bibliograficzny druków łódzkich” autorstwa M. Barucha, wydany w 1896 roku. Drukarnia produkowała również kalendarze o dużej objętości, takie jak „Łodzianin” (na lata 1894-1896) oraz „Czas” (na lata 1902-1904), a także „Rocznik Łódzki” z 1898 roku. W tym czasie była uznawana za najnowocześniejszą drukarnię w Łodzi.

W 1913 roku, raport Starszego Inspektora Fabrycznego wskazywał na to, że zatrudniała 15 pracowników, w tym jedno dziecko oraz pięcioro małoletnich, z czego trzy to dziewczynki. Wśród dorosłych pracowników było ich 9. Wartość papieru, z którego wykonano druki, książki i formularze, wynosiła 6000 rubli, a całkowita wartość produkcji osiągnęła 14000 rubli. Rocznie wypłacano 4700 rubli robotnikom oraz 1350 rubli dla zarządzającego i buchaltera. Po odliczeniu kosztów, zysk właściciela wynosił jedynie 750 rubli, co stanowiło mniej więcej równowartość wynagrodzenia zarządzającego.

Maszyny w drukarni były napędzane przez cztery silniki elektryczne o mocy 5 KM każdy. Po wybuchu I wojny światowej, Łódź została zajęta przez Niemców, którzy zarekwirowali część silników w 1916 roku, co spowodowało ograniczenie działalności drukarni. Aby przetrwać, musiała zmniejszyć zakres prac, co doprowadziło do jej zamknięcia pod koniec wojny, około 1918 roku. Około 1920 roku, Wścieklica sprzedał drukarnię Lucjanowi Henrykowi Tarkowskiemu, który prowadził ją do 1934 roku. „Drukarnia Tarkowski Henryk Cegieln. 55” figurowała w spisie „Drukarnie i Litografie” z 1920 roku.

Był to człowiek znany w łódzkim przemyśle, angażował się także w inne branże.

Życie prywatne

Władysław był żonaty z Marią Magdaleną Wścieklicą z d. Raulin, z którą miał pięcioro dzieci: Jadwigę Krasuską (1883-1919), która wyszła za mąż za Eugeniusza Krasuskiego (1878-1944), córkę Halinę oraz synów: Mieczysława, Władysława i Bolesława. Po śmierci Władysława, spoczął na Starym Cmentarzu w Łodzi.

Współzałożyciel dziennika „Rozwój”

W 1897 roku Władysław Wścieklica odegrał kluczową rolę jako współzałożyciel dziennika „Rozwój”, który został uruchomiony w Łodzi przez Wiktora Czajewskiego. Pismo zyskało wkrótce dużą popularność wśród miejscowej inteligencji. Wokół czasopisma zjednoczyli się ludzie dobrej woli, w tym właśnie Władysław Wścieklica.

Na wniosek Michała Wołowskiego, dyrektora teatru, podjęli się oni bezinteresownego wspierania rozwoju pisma poprzez dostarczanie swoich tekstów i artykułów. Ta inicjatywa miała znaczący wpływ na promowanie kultury oraz sztuki w Łodzi w owym czasie.

Pozazawodowa działalność społeczna

Władysław Wścieklica aktywnie angażował się w działalność społeczną, co miało znaczący wpływ na lokalną społeczność. W roku 1892 objął stanowisko sekretarza Sekcji Rzemieślniczej, gdzie mógł realizować swoje pomysły i inicjatywy na rzecz rzemieślników.

W roku 1900 z pełnym oddaniem pełnił rolę kasjera w towarzystwie kolonii letnich dla dzieci chrześcijan, co świadczy o jego trosce o młode pokolenie. Jako ekspert w zakresie przemysłu bawełnianego, Wścieklica zasiadał w zarządzie „Towarzystwa Popierania Przemysłu i Handlu” jako sekretarz, przyczyniając się do rozwoju lokalnej gospodarki.

W 1903 roku zainicjował nowe przedsięwzięcie jako współzałożyciel Towarzystwa Teatralnego, co otworzyło nowe możliwości dla artystów i miłośników teatru w regionie. Następnie, od 1908 roku, objął funkcję sekretarza Stowarzyszenia Właścicieli Drukarń i Litografii w Łodzi, co potwierdza jego zaangażowanie w rozwój kultury i sztuki.

Oprócz działalności społecznej, Władysław Wścieklica był również pasjonatem sztuki. Posiadał cenne zbiory dzieł sztuki, które miały okazję być eksponowane na licznych wystawach, organizowanych w latach 1916 i 1929. Jego zamiłowanie do sztuki przyczyniło się do wzbogacenia lokalnej kultury i sztuki.

---

Oceń: Władysław Wścieklica

---